Franciszek Edmonds – fotograf bez aparatu
Przeglądałam ostatnio zbiory największego muzeum USA (The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku). Natrafiłam tam na malarstwo Franciszka Edmondsa (1806 – 1863 r.), które chciałabym Państwu pokazać.
Miarą wartości obrazu jest to, jak długo skupia on naszą uwagę. Od dzieł F. Edmondsa nie sposób oderwać wzroku. Ma się wrażenie, jak gdyby patrzyło się przez okno w przeszłość, zaglądało do domów sprzed 170 lat, oglądało ludzi w nie zawsze pięknych strojach i w nie zawsze pięknych wnętrzach. Prawdziwy fotograf bez aparatu.
Proszę obejrzeć poniższy obraz i postarać się opisać to, co przedstawia. (The Metropolitan Museum of Art, 1858 r.)
Kliknij, aby powiększyć.
Tytuł obrazu brzmi „Nowy czepek”. Oto dziewczynka przyniosła od modystki w wielkim, okrągłym pudle czepek. Pies z zaciekawieniem obwąchuje gościa. Młoda kobieta jest zachwycona nowym nabytkiem, rodzice niekoniecznie. Zmartwiony ojciec trzyma w ręku kopertę, z której zaraz trzeba będzie wyjąć pieniądze. Matka ma równie stroskaną minę. Spoglądając na stroje postaci, nie mamy wątpliwości, że oto stoją przed nami osoby z dwóch różnych światów. Modnie ubrana córka, zapatrzona w swój czepek i rodzice starej daty: tata w szlafroku, w zbyt dużych pantoflach i mama w fartuchu, bo oto zaraz trzeba będzie wziąć się do pracy i zacząć obierać jarzyny. Dwa pokolenia i dwa światy.
***
Poniżej obraz z 1851 r. pt. „Przygotowania do świąt Bożego Narodzenia”, przedstawiający patroszenie indyków. (The Metropolitan Museum of Art)
Kliknij, aby powiększyć.
***
Poniżej obraz zatytułowany „Spis ludności”. (The Metropolitan Museum of Art, 1854 r.) Proszę obejrzeć obraz i zastanowić się, co na nim widać.
Kliknij, aby powiększyć.
Oto ojciec z przejęciem liczy na palcach swoją rodzinę. Dzieciom wydaje się, że gdy schowają się za plecami matki, uda się oszukać „intruza”. Proponuję zwrócić uwagę na chłopca pomagającego przy spisie, który trzyma w ręku dodatkową księgę i kałamarz. Niby taki drobny przedmiot, a bez niego ani rusz.
***
Poniżej obraz pt. „Spekulant”. (Muzeum w Waszyngtonie – Smithsonian American Art Museum, 1852 r.) Proszę obejrzeć poniższy obraz i zgadnąć, co przedstawia.
Kliknij, aby powiększyć.
Oto wiejska para sceptycznie słucha przedstawiciela Stowarzyszenia Budowlanego, który stara się jej sprzedać jedną z 1000 cennych działek na Rail Road Avenue. Jego profesję zdradza prospekt trzymany w ręku, jak i ten wystający z kieszeni. Jako człowiek z „lepszego świata” musiał on mieć przy sobie cylinder, który jednak należało zdjąć po wejściu do pomieszczenia. Leży więc odstawiony niedbale koło krzesła. I znów widzimy ludzi pochodzących z dwóch różnych światów.
